Irımtüzen normal toprak, akuakültür ve hidroponik sistemlerinden farklı çalışıyor. Dr. Lennard’ın geçen hafta yayınladığı ücretsiz pdf‘de bunu destekliyor. Irımtüzen sisteminde balık da olduğu için genel kabul edilen pH değeri 6,4 ile 7,4 arasında bir yerlerde olmalı. 7.2 neredeyse genel kabul edilmiş bir pH.
HCL, hidroklorik asit genel olarak ırımtüzen sistemlerinde pH’ın düşürülmesi (asiditenin arttırılması) amaçlı kullanılmaktadır. Nitrik (tuz ruhu) ve Fosforik asit de kullanılır. Bazı kaynaklarda fosforik asidin daha iyi olduğu yazılmış. Sisteme fosfat da ekleyeceği için fosforik asit tercih edebilirsiniz fakat algi probleminiz varsa denemeyin.
pH’ı yükseltmek için ise kalsiyum ve potasyum tuzlarını veya sönmemiş kireç kullanıyoruz.
pH’ı ister yükseltmek isteyin ister düşürmek, sistemdeki balıkları da düşünerek çok yavaş bir çalışma yapmak ve 1 hafta gibi bir zaman zarfında hedeflenen pH seviyesine gelmek gerekiyor. Ani pH değişimleri balıkların hayatını tehlikeye atabilir ve sistemin çökmesine sebep olabilir.
pH Düşürmek İçin
- Kalsiyum hidroksit – Sönmüş Kireç (Calcium hydroxide) (internet)
- Fosforik asit (Phosphoric Acid) (tercih edilen)
- Hidroklorik asit (Hydrochloric Acid – HCL)
pH Yükseltmek için
- Kalsiyum karbonat (Calcium carbonate) (tercih edilen)
- Potasyum karbonat (Potassium carbonate) (tercih edilen)
- Sönmemiş Kireç- kalsiyum oksit (calcium oxide)
Benim yerel dükkanlarda bulabildiğim sadece Hidroklorik asit (HCL). 5 litre aldım, ne kadar kullanacağımı bilmeden. Önümüzdeki 100 yıl yeter herhalde.
HCL sistemdeki karbonat bileşenlerini bağlar ve karbondiyoksit olarak gaza dönüştürerek sistemden çıkartır. Burada dikkat edilmesi gereken konu tüm karbonatın sistemden çıkmaması. HCL eklerken tüm karbonat sistemden çıkarsa pH birdenbire çok düşer ve toparlaması uzun sürer ve balıkları da öldürür. Çok kullanılması sonucu sistemdeki proteinleri bir araya toplayıp jel haline getirir ve sistemin köpürmesine neden olur.
Ben alabalık yaptığım için sistemim 3-4 ay balıksız dönüyor. Balıklar gelmeden bir kaç hafta önce pH ayarlaması yapıyorum. Hatta sebze yataklarını tamamen boşaltıp suyu bahçedeki toprak yataklarıma pompalıyorum. Böylece besin dolu su ziyan olmamış oluyor ve toprak yataklarım da gübreleniyor. Mikro-organizmalar ve mantarlar için çok iyi bir gübre bu.
pH Düşürme Metodu
HCL sisteme eklenirken uygulanması gereken bir yol var ve bu yolun dışına çıkarsanız hazin sonuçları olabilir. Özellikle balık bulunduran sistemlerde balıkların hayatını tehlikeye atmak istemeyiz.
Sistemdeki suyun tam olarak ne kadar olduğunu bilmemiz şart. Tüm hesaplama bunun üzerinden yapılıyor.
Hidroklorik asit ile çalışırken latex eldiven, koruma gözlüğü takmanız şart.
Öncelikle başlangıç pH’ı ölçülür. Ölçü kitiniz varsa KH (karbonat sertliği) ve GH (genel su sertliği) de ölçülmeli ve not edilmelidir. GH ve KH ırımtüzen sistemlerinde 4 (API GH test kiti ile) derece olmalıdır. GH ve KH’nin düşük olduğu sistemlere potasyum bikarbonat, Kalsiyum (yumurta kabuğu unu) ve magnezyum (epsom tuzu) eklenebilir. Kaya unu, diyatomik kum, midye, istridye kabukları sisteme atılabilir. Yağmur suyu tanklarından su verilen ırımtüzen sistemlerinde (yağmur suyu saf olduğu için) bu minerallerin eklenmesi şarttır.
HCL, ölçü olarak 250 litre suya 5 mililitre hesabıyla, sulandırarak ve 3 saat bekleterek sisteme verilir. Hava motoru ile hava verilmeye devam edilir.
Eğer 2000L su varsa (2000/250)*5=40ml HCL yeterli olacaktır. Bunun 3 saat önce, bir kovada sulandırılarak bekletilmesi ve tahliye/dengeleme tankına verilmesi gerekir.
24 saat sonra yani sistem bir kaç kere tam sirkülasyon yapınca tekrar pH, GH, KH ölçülür. Özellikle çan sifonlarının çıkarıldığı sebze yataklarında ve derin su kültürü uygulanan sebze yataklarında 24 saat yeterli olacaktır.
Düşüş yeterli değilse bir kaç doz daha hazırlanır ve uygulanır. Her uygulamada, sistemi çökertmemek için pH, GH, ve KH ölçülmeli ve not edilmelidir.
Şunu da belirtmek isterim, balıklı sistemlerde, nitrifikasyon iyi gidiyorsa, GH ve KH değerleri yerindeyse ve pH ideal değerlerin 0,5-1 üstündeyse kesinlikle sisteme asitlerle müdahele etmeyin. Balıklarınızı beslemeye ve GH, KH değerlerine bakmayı ihmal etmeyin. pH normal değerlerine zamanla gelecektir.
pH Yükseltme metodu
Önce başlangıç pH’ını ölçün.
Elinizdeki sönmüş kireç önce bir kovada, ırımtüzenden çektiğiniz su ile birleştirilir. Yavaş bir pH ayarlaması için 1000 litre suya 100 gram kireç ile başlayın.
Kovada iyice su ile karışan sönmüş kireç, tahliye tankından yavaş yavaş ırımtüzene karıştırılır.
Sistemin 2 gün boyunca devir daim etmesi beklenir. Bu arada kireç sistemin heryerine dağılacaktır.
2 gün sonra tekrar pH ölçülür ve gerekiyorsa tekrar bir doz daha kireç eklenir.
Bu aşamalara istediğiniz pH seviyesine gelene kadar devam edilir.
pH yükseltilirken yukarıda listelediğim kalsiyum, potasyum ve kireç dönüşümlü olarak kullanılırsa sisteminizdeki eksik minerallerde tamamlanmış olur.
İşte böyle sevgili okuyucu. Artık ırımtüzende asiditenin nasıl ayarlanacağını biliyorsunuz.
Kolay gelsin.
