Irımtüzende Doğal Yoldan Atık İşleme – Gammarus

Büyük alabalık çiftliklerinde havuzların dibinde toplanan tortu (balık dışkısı ve yenmeyen yemler) dozerlerle temizlenir. Bu tortu amonyak oranı yüksek olduğu için direk kullanılacak bir gübre değil. Zaten çiftlik yakınında döküldüğü orman kıyısında hiç bir şeyin büyümediğini gördüm. Yani aslında çok kaliteli bir gübre olabilecekken atıl biçimde doğaya bırakılıyor. Bu doğa için bir problem.

Balık dışkısı büyük bir problem ama problem aslında çözüm de!!! Ne için çözüm? Bedavaya balık yemi üretmek için çözüm. Kaplumbağa veya kertenkele besleyenler bilir, kuru tatlı su karidesleri vardır. Protein açısından yüksek, etçil ve hepçil balıklar tarafından tercih edilen mükemmel bir yemdir. Avrupa, Orta doğu ve Amerika’da akarsuların kenarlarında çürüyen yaprakları ve ölü balıkları yiyerek beslenen bir tür karidestir bu. Latin ismi Gammarus Pulex ama gammarus altında 200’e yakın canlı mevcut.

Gammarus pulex

Gammarus ile ilk olarak BYAP ve PAP forumlarında karşılaşmıştım. Daha sonra Hawaii’de ki Friendly Auqaponics firmasının dökümanlarında rastladım. Damon Polta’nın yazdığı şu yazı da olayı perçinledi. Maalesef Avustralya’da pek yok. Çok nadiren bir yerlerde görülmüş fakat başka aynı işi yapan başka karidesler var.

Gammarus asker sineği larvasının yaptığı işi suda yapıyor. Atıkları dönüştürüp çoğalıyor. Mineralize olan atıklar tekrar ırımtüzen sistemine döndürülerek bitkilere gübre oluyor. Su ise sistemden çıkmamış oluyor.

Gammarus sadece çürüyen şeyleri yediği için bitkilere veya balıklara bir zararı yok. Çürümekte olan marulları derin su kültürü raftlarına ekleyen bir ırımtüzenci, köklerdeki çürüyen kısımların gammarus tarafından temizlendiğini ve bitkinin sağlığına kavuşarak büyüdüğünü belirtmiş. Derin su kültürü raftları için doğal temizleyici. Sayıları biraz fazlalaşırsa bunları yiyecek bir balık DSK raftlarına salınabilir.

Gammarus balık yoğunluğu az sistemlerde mekanik filtrelerin tamamen kaldırılmasına sebep olabilir çünkü DSK raftlarına giden tortuyu tamamen mineralize etme gücüne sahip. 5-10mm boyları ile sistemin her yerinde gezinmeleri de bir artı.

Gammaruslar sadece çürüyen şeyleri yiyor dedik. Yani teori olarak sadece çürüyen yapraklar veya mutfak artıkları ile beslediğimiz bir ırımtüzen sisteminde balık ve sebze yetiştirmek mümkün. Tabii balıkların günlük ne kadar gammarus tükettiğini ve bunun büyüme için yeterli olup olmadığı üzerine bir tez araştırması yapmak gerekebilir. Kurulamayacak zorlukta bir denge değil.

Ya da diyelim ki bir alabalık çiftliğinden çıkan artığı size vermek için üstüne para ödüyorlar. Sizin almanız için üstüne para ödedikleri bu artığı geniş gammarus havuzları kullanarak mineralize ettiğinizi ve hidroponik veya ırımtüzen sistemleri için sıvı gübre ürettiğinizi varsayalım. Bir taşla iki kuş vurmuş olmaz mıyız? Veya bu sıvı gübreyi geniş bir gıda ormanına yönelttiğinizi düşünün. Ürettiğiniz gammarusları kurutup akvaryumculara sattığınızı düşünün veya alabalık çiftliğine.

Potansiyel olarak gammarus ırımtüzen endüstrisini değişterecek seviyede bir canlı. Aynen çakıl sebze yataklarındaki kırmızı kompost solucanları gibi.

Gammarus göl kenarlarında, yaprakların yığıldığı minik su birikintilerinde veya akarsuların mini körfezlerinde bulunabilir. Eğer sisteminizde yoksa kesinlikle tavsiye edeceğim bir canlıdır.

Posted in Irımtüzen, Türkçe and tagged , .

One Comment

Leave a Reply to Murat AZİMOĞLU Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.