Evimin arka bahçesinde gıda üretmeye başladığımdan beri bahçeme taşıdığım pek çok organik materyal oldu. Ama çevreye yaptığım en hayırlı iş tüm organik çöpümü kompost olarak geri dönüştürmem olmuştur.
Öncelikle bu bahçede üstteki toprak tabakası gitmişti. Üstüne bir de eğim olduğu için daha da kesip neredeyse kayalara kadar gelmiştik. Hal böyle olunca mecburen bir yerlerden toprak almam şart oldu. İlk olarak killi toprağı parçalamak için alçı taşını serpip dirgenle bir güzel kardım. Dirgen kırıldı ama toprağın daha doğrusu kilin drenajı bir miktar arttı.
2008 yılında bahçe bu şekildeydi
Daha sonra üzerine biraz toprak ve gübre ekledim. Yaklaşık 6 santim kalınlığında bir toprağım oldu ve çilekleri ektim. O sene çok güzel çilek oldu.
İki elma ağacı ve bir kayısıyı da alçı taşı atıp suladığım derin kuyulara diktim.
Toprak atılmış hali
O sıralarda yeteri kadar organik çöp üretmiyorduk. Tek solucan kompostumuz da sadece fideleri dikerken işe yarıyordu ve dışarıdan gübre alıyordum.
Şu anda ırımtüzen sistemimim olduğu kısım (2008)
Zaman ilerledikçe bedava organik materyal bulmaya çalıştım. Bir bahçenin peyzajı yapılacaktı ve sahibi üst toprağı bedavaya veriyordu. O toprak çok kuru ve hidrofobik olmasına rağmen çok işime yaradı. Bahar sonuna doğru bu tür ilanlar çok çıkıyor, insanlar bahçe yapacaz diye toprak alıp fazlasını bedava veriyorlardı. Epey bir toprak topladım bu şekilde.
Toprakları taşırken
Sonra kahve dükkanlarından atık olarak çıkan kahve çok işime yaradı. Biraz kireçle asiditesini ayarlayıp bahçede ve kompost bidonlarımda kullandım. Hızlı bozulduğu için solucanlara güzel yemek oluyor. 400 litrelik bir kompost bidonuna, yıl içinde yaklaşık 600 litre kahve posası attım ve sezon sonunda gene yarıya düştü. Özellikle tespih böceği çok fazla görüyorum.
Bir kaç yıl içinde mutfağımızdan çıkan artık ancak 2 solucan kompostunu beslemeye yetecek seviyeye geldi fakat iş yerinde meyve artıklarını toplayarak üçüncüyü devreye soktum.
Çişimi de biriktiriyorum ve bahçede kullanıyorum. Ama istediğim kadar olmuyor. Bütün gün ofiste geçirince o güzelim çiş heba oluyor.
5-6 yıl sonra sebze tarlamızdan ve mutfaktan çıkan artıklar ile kahve posaları 3 adet 400 litre kompost bidonunu ve 3 adet solucan kompostunu besler hale geldi.
Hala eksik olan şey ise minerallerdi. 25 kiloluk çuvalda kaya tozu aldım. Uzaktan getirttiğim ve transferi sırasında benzin kullanıldığı için aslında pek prensiplere uymayan bu ürün akabinde yetiştirdiğim ağaç ve humus ile sanırım karbon ayak izimi amorti etmiştir.
Kaya Tozu gübresi
4 kişilik bir aile kaka gübresi yapmıyorsa kesinlikle yeteri kadar dönüştürülebilir mutfak artığı üretmiyor.
Çiş ve kakayı da geri dönüştürebilsek o zaman tam olurdu. Ama şu anda bahçemizde kaka dönüştürme olayını yapamıyoruz fakat bir arkadaştan kompost edilmiş hali geliyor.
Organik çöp üretimim az olunca bahçeyi bir şekilde desteklemem gerekiyor. Gübre satın almak da istemiyorum. Etrafta oldukça fazla bedava materyal var. Bunlar:
1- At ahırları, antibiyotik ve ilaç yüklü bir gübre yapıyor ama 1 sene kompost etmeden kullanılamıyor zaten. O bir senede de ilaçlar ya kayboluyor ya da etkisini azaltıyor.
2- Bahçevan firmaları. Bunlar kırpılmış ağaç getiriyor. Malç olarak ideal fakat ağacın ne olduğu ve tohum taşıyıp taşımadığı önemli.
3- Kahvecilerden aldığım kahve posaları.
4- Sonbaharda bahçede topladığım yapraklar özel olarak kompost ediliyor. Yaprak küfü baharda süper bir tohum yetiştirme toprağı haline geliyor.
5- Irımtüzen filtrelerinden çıkan balık dışkısı içerdiği hormonlar ve besleyici maddelerle ağaçlar için mükemmel oluyor ama fazla çıkmıyor.
6- Komşular çimlerini kesince torbalara doldurdukları otları bana getiriyorlar. Bunlar ya kompost bidonlarına giriyor ya da irfan çayı olmak üzere işleniyorlar.
7- Kemik suyunu kaynattıktan sonra kemikler işlenerek eriyik Kalsiyum Fosfat elde ediyorum.
8- Balıkçıdan topladığım çiftlik ürünü olmayan balık artıklarını fermente ederek eritiyorum, hem fosfat hem azot açısından yüklü bunlar.
9- Ofisde zamanı geçmiş vitamin ve mineral haplarını istedim. Bir büyük kutu, çeşit çeşit vitamin, mineral geldi. Bunlar sulu gübrelerde kullanılıyor. Özellikle B vitaminleri çok iyi oluyor.
10- Deniz kenarına gittiğimizde yosun topluyoruz. Hem plaj temizleniyor hem de bize mineral yüklü bir gübre oluyor. Yosunların sadece karaya vurmuş olanlarını topluyoruz. Başka eko sistemlerden gelecek materyal prensiplerimize aykırı.
11- Restoranlardan topladığım yumurta kabuklarını sirkeye yatırıp 7 gün bekletiyorum. Çıkan eriyik kalsiyum meyveler korukken yapraklara veriliyor. Meyvelerin daha tatlı olmasını sağlıyor.
12- Karakafes otu, karahindiba gibi çok hızlı büyüyen bitkileri yetiştirip bunları kompost yapımında kullanıyorum.
Görüldüğü gibi bir işi gerçekten yapmak istediğinizde önünüzde hiç bir engel tanımıyorsunuz. Toprağa gönül vermek, ihtiyaçlarını karşılamakta böyle bir şey.
