Ülkemizde tonlarca Muhasebe ve Personel Yönetim programı yazan firma var. Bu firmalar yazdıkları programlarda bir firmanın ihtiyacını karşılayacak muhasebe işlemleri ile hiç bir yerde doğru dürüst uygulanmayan personel yönetimi konularında hizmet veriyorlar. Peki soruyorum bir maliye denetçisi/müfettişi bu programların hepsini en ince ayrıntısına kadar biliyor ve denetliyor mu? Yada bir firma denetlenmeye alındığında kullandıkları veritabanları ve programları en kıyıda köşede kalmış inceliklerine kadar denetleniyor mu? Bu programlar maliye tarafından onaylanmış, lisans verilmiş programlar mıdır? Yada böyle bir uygulama var mıdır?
Başka bir konuda müşterilerin program satın aldıkları bilgisayar firmalarından istekleri. -Şimdi herkes olur mu öyle şey diyecek ama- bu müşteriler ne kadar gayri resmi yol varsa aldıkları paket programlarda bunları uygulamak ve kayıtlarını tutmak, bu yüzsüzlük yetmezmiş gibi birde bunların gizli şifreler ile korunmasını ve maliye müfettişleri geldiğinde o bölümlerin görünmemesini istiyorlar. Zaten şu anda piyasadaki tüm muhasebe programları veya özel sektör için yazılmış pek çok paket programda alavere dalaverenin binbir türlüsü, bir malı 3, 5 kere satmalar, muhasebe hesaplarının resmi-gayri resmi olarak ikiye ayrılması, faturasız çalışmalar, SSK ödemelerinin en düşük ücretlerden görünmesini sağlamak, SSK’lı çalışanları ayda sadece 15 iş günü çalışıyor göstermek gibi daha akla gelebilecek binbir türlü şeytana pabucunu ters giydirme oyunu. Bütün bu gayri resmi işlemlerin sonucunda devletin kaybettiği vergi, SSK’ya tam olarak ödenmeyen primler sonucu emekli olduğunuzda alacağınız maaşın azlığı, firmanın kaçırdığı faturası bile olmayan kazançlar, haksız elde edilmiş pek çok gelir, acaba bizlerden yani birey olarak her vatandaştan bir şeyler koparıp götürmüyor mu?Üstüne üstlük maliye müfettişleri tarafından tesadüfen! ortaya çıkartılan bu işlemler sonucu firmanın zarar görmesi ve sicilinde kara bir lekenin bulunması da cabası.
ÇÖZÜM ÇOKMU ZOR?
Belki düşüneceksiniz – halledilmesi gereken bir sürü başka konu varken, önce bu konudan mı başlanır- yada -adam sende, tonla yazılım firması yazmış muhasebe paketi şimdi onların ekmeğine taş mı koyacağız- diye. Gerekirse koyacağız! Müşterinin yüzsüzleşmesini ve tavizler verilmesini önlememiz lazım. -Yok kardeşim bizim paketimizde gayri resmi satışlarını tutacak bir yapı yok yapmayı da düşünmüyoruz. -Ama olur mu X firmasının muhasebe paketinde var bu olay. Misler gibi kaçırıyoruz vergiyi.-Yıkıl, gözüm görmesin.Tarzında Erdener Abi muhabbetleri çekicez belki ama, eğer tüm firmalar belli kurallara uyarsa eminim bir kaç sene içinde taviz alamadığını gören müşteri bu üç kağıtlardan vaz geçecek ve doğru neymiş vicdanının sesiyle karar verdiğinde hem kendisi hemde vergi gelirlerini sosyal hizmetler için kullanan devlet refah seviyesini arttırmış olacaktır.
NEDİR BENİM ÖNERİM?
Bu yazımdan sonra gelecek yorumları merakla bekliyorum. Bilirsiniz, padişahlardan biri vezirlerine savaşa gidelim mi gitmeyelim mi, karar veremez tarzda bir soru sorar, vezirlerden bazıları hemen sazan gibi atlayıp gitmeyelim yüce devletlüüüüm derler kimileride gidelim tabi ne olacak der. Gitmeyelim diyenlerin boynu vurulur ve savaşa gidilir.
Şimdi gelelim çözüm önerisine. Bu işin Maliye bakanlığı eli ile yapılması gerekir. Maliye bakanlığı 30 kişilik usta mali müşavir/muhasebeci/müfettiş/personel bordro işlerinden anlayan bir analiz ekibi ve 100 kişilik daha önce muhasebe ve personel yönetim paketi yazmış, yazılım firmalarında çalışmış, muhasebe ve personel yönetiminden anlayan programcı, 10 kişilik yüksek matematik bilgisine sahip uzman, 100 kişilikte gene muhasebe ve personel bordro modüllerini kullanmış, piyasadaki programlarda tecrübeli, test ekibi.Bu 30 kişilik uzman takım bir muhasebe/personel bordro programı nasıl olmalı, tüm ayrıntıları ile oturup bir analiz yapacaklar, Analizler tamamen ayrıntılı Modül Tabanlı Geliştirme (MTG/CBD Component Based Development) kurallarına göre yapılacak. Hiç bir gayri resmi işleme izin verilmeyecek. Tabii ben sadece Muhasebe ve Personel Bordro üzerinde durdum ama bu modüller çoğatılabilir.
Ekip, kendi içinde bölümlere ayrılarak yazılacak modülleri belirleyecek Örneğin muhasebe için olacak ufak modüller: Hesap planı, Hareketler, Defter Basımı vs. Gibi modüller…10 kişilik matematik ekibi programların ürettiği sonuçları matematik olarak ele alıp doğru sonuçların ortaya çıkıp çıkmadığını kontrol edecek. Programı kullanacak firmanın, önünü görebilmesi için gerekli analiz raporlarını hazırlayacak.100 kişilik test ekibi MTG kurallarına göre test yapacaklar ve programların doğruluğunu ortaya koyacaklar. 20 kişilik uzman takım ve 10 kişilik matematik takımı ile koordineli çalışacaklar.
100 kişilik programcı ekibi de oturup bu programı geliştirecekler. Özellikleri neler olacak? Bu projeye seçilen kişiler özel güvenlik taramalarından sonra seçilecek. Güvenilirliği nasıl kanıtlanacak? Öncelikle gelen başvurular değerledirilerek içlerinden yukarıdaki şartlara uygun olanlar seçilecek. Daha sonra bu kişiler yakın takibe alınacak. Bu iş için MİT’ten yardım alınabilir. 3 yada 4 ay boyunca hem kişinin geçmiş sicil kayıtları hemde yaşam tarzından tutunda, arkadaşları ile ilişkilerine varıncaya kadar irdelenmesi gerekiyor. Her aday için atanacak bir MİT görevlisi, adayın yakın çevresindeki herkes ile görüşmeler yapacak, çeşitli anket formları doldurtulacak ve mümkün olan en fazla bilginin elde edilmesi sağlanacak. Tüm bu işlemlerin sonucunda MİT bünyesindeki psikologlar ve İnsan Uzmanları ile (eminim vardır) toplanan bilgiler tartışılacak ve kişiye bir rapor verilecek. Bu rapor kişinin yüksek derecede sır tutabileceğini, güvenilir olduğunu, yüksek güvenlik gerektiren işlerde çalışabileceğini onaylayan bir rapor olacak. (kahkahaları duyar gibiyim, gülmeyin bu işler yabancı ülkelerde böyle dönüyor. Bkz. Security Clearance) MTG yapısında programlanan bu programlar belli arayüzleri sayesinde herhangi bir ticari paket programa tak-çalıştır yöntemi ile entegre olabilecek. Devlet tarafından yazılacak bu modüller tamamı ile ücretsiz verilecek ve her yazılım firmasının bu modülleri kullanması teşvik edilecek veya zorlanacak. (Tamam biraz sert oldu ama çıkar çevrelerinin cepleri boşalmaya başladığında ne kadar çatlak ses varsa su üstüne çıkacağından emin olun.) Programın kaynak kodu sadece 100 kişilik uzman programcı takım içerisinde olacak ve hiç bir şekilde firmalara verilmeyecek. Sadece yazılan modüller, arayüzleri açıklayıcı bir döküman ile birlikte verilecek.
Bankalar ve SSK/Bağkur veritabanları ile ilişkili programlar olacak. SSK/Bağkur prim ödemeleri direk banka hesabından SSK yada Bağkur’a yapılabilecek. Firmaların SSK ödediği çalışanları hiç bir şekilde kredi kartı sahibi olamayacak onun yerine hesabındaki parayı özgürce harcayabileceği bir kartı olacak.
Maaş ödemeleri otomatik olabilecek, çalışanların banka hesaplarına otomatik ödenecek ve şirket muhasebe kayıtlarında otomatik olarak muhasebeleştirilecek. Çalışan hesabına yatan maaşını internetten zaten kontrol edebiliyor, Personel Bordro modüllerinde tüm bilgiler SSK veritabanında tutulacak ama Muhasebe tarafı firma içinde bulunabilir. Tek bir muhasebe paketi olduğundan maliye müfettişlerinin işi oldukça kolaylaşacak. Kontrol mekanizmaları için kurulacak maliye müfettişleri takımı bu modülleri en ince ayrıntısına kadar bilecek ve bir firma göz altına alındığında gerekli raporlar çok hızlı bir biçimde ortaya çıkacak. Yada her firma on-line olarak denetlenebilecek. Çeşitli alt ve üst limitleri aşan firmalar anında olaya müdahale ile ortaya çıkabilecek, nedenleri
araştırılıp, çözümler sunulabilecek. 10 kişilik matematik ekibi burada devreye giriyor.
İşe giriş çıkış gibi işlemler on-line olarak olacağından ve SSK ödemeleri tam olarak yapılacağından hem devlet hemde sosyal güvenlik açısından bize yarar sağlayacaktır. İşe girişlerde evrak yetersizliğinden dolayı SSK’ya geç kayıt olma ortadan kalkacak, daha sağlıklı ve düzgün bir işleyiş ortamı sunulacak.
İşe giriş çıkışlarda sadece yanınızda taşıdığınız bar-kodlu SSK kartınızı Muhasebe bölümüne vermeniz yetecek. Geriye kalan tüm evrakların hepsi on-line olarak (ya şu on-line kelimesine türkçe bir karşılık bulmak gerek) bulunacak ve tekrar adliye, sağlık ocağı, muhtarlık, gibi makamlar boş yere meşgul edilmeyecek. Zaten Mernis Projesi ile başlayan vatandaşlık numarası gibi olaylar bu tür alt yapılara hazırdır. Sağlık ocağı konusu ise şöyle halledilebilir. Sağlık ocağından alınan belgenin süresi altı aydır ve her altı ayda bir sağlık ocağına gidilip kontrolden geçmek gerekiyor. Böylece Sağlık ocağı veritabanlarında her zaman güncel bir sağlık raporunuz olacak. Aslında bu Sağlık Ocağı ayrı bir proje olarak ele alınması gerekir fakat SSK tarafında yapılacak ufak değişikliklerle bu kayıtlar SSK’da tutulabilir.Yazılım firmaları muhasebe ve personel bordro paketleri ile uğraşmayacağı için başka konularda kendilerini daha çok geliştirebilir, bu iki pakete harcanan kaynak ve zaman ile daha başka işlerde çok daha başarılı olunabilir.
Tabii bu arada geliştirme yapılacak ortamın tasarlanması, MTG alt yapısına uygun araçların seçilmesi, bilgisayar alt yapısının sağlıklı ve yeterli olması gerekiyor.Yazılan programlar ücretsiz verileceğinden gelir yokmuş gibi görünüyor fakat modüllerin ortaya çıkması ve kullanılmaya başlanması ile ülkenin kazanacağı geliri bir düşünün. Vergi kaçırma ortadan kalkmış, gayri resmi tüm işlemler yok edilmiş, SSK ödemeleri tam olarak yapılıyor. Bence sırf İstanbul’da kullanılsa ve %50 civarında bir kaçak önlense, yazılan programların tüm maliyetleri 2 sene içinde amorti edilir. Ondan sonrada devletin kaçakları önlemedeki bu başarısı kâr yapmaya başlar.
İleriye dönük ve uzun vadede kâr yapacak bir proje fakat bir yerlerden başlamak lazım. Günlük politikalarla ve yönetimlerle bu işlerin olmadığı aşikâr.
Personel Bordro modülünde devlet tarafından yapılan yasa değişiklikleri sonucu değişen kurallar hemen uygulanabilecektir. Örneğin Nema uygulaması kalktığında, yasanın çıktığı gün herkesin bu yasayı uygulaması sağlanabilir.
Daha bunun gibi pek çok yasa çıkarıldığı gün uygulamaya konulabilir.
Fena uçtum değil mi? Aslında hiç de değil. Siz buna uçmak diyorsanız bide benim öteki projelerimi dinleyin.
